Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015

Νίκος Καρούζος: ένα ποίημα μάλλον ανύπαρκτο

Ήμουν δεκαπέντε χρονών όταν πρωτοσυνάντησα τυχαία την ποίηση του Νίκου Καρούζου στα ράφια της βιβλιοθήκης ενός αντιεξουσιαστικού στεκιού την άνοιξη του 2003. Έχει σημασία που το λέω αυτό -ίσως με λίγο ειρωνικό, εγωιστικό και άσχημο ύφος- αλλά ήταν πράγματι πολύ καιρό πριν από τότε που η πλειονότητα του θεάματος, της "κουλτούρας" και του κόσμου θυμηθεί να ανακαλύψει τον Καρούζο και να τον μετέτρεψει σε viral
Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου μια αρκετά παλιά και σπάνια έκδοση, μια ανθολογία μεταπολεμικών ποιητών που εκτός των άλλων περιέχει κι ένα μάλλον ανύπαρκτο ποίημα του ποιητή. Όσο κι αν έψαξα, σ όλες τις ποιητικές συλλογές,  στο σύνολο του έργου του (βλέπε Τα Ποιήματα Α' και Β' και Οιδίπους Τυραννούμενος, εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ), στα δημοσιευμένα και τα αδημοσίευτα, δεν το βρήκα πουθενά. Το μοιράζομαι και σας το χαρίζω με αγάπη, ελπίζοντας πως κάνω κάποιο λάθος:

Σχόλιο στην παρουσία μας

α΄
Περνώντας απ’ το σώμα έπρεπε να το περιμένουμε
πως ήτανε για πόνο.
Πότε κινήθηκαν τα χείλη σου με γέλιο,
βαθύ ως την ουσία της ψυχής,
αθώε των δρόμων,
καθώς νοσταλγείς,
από τόσες γωνίες μέσα στα πράγματα
εκείνη την αρχαίαν ομορφιά
που εξοντώνει τη φαντασία…
Οι φίλοι σου οι δρόμοι
θα σε σκοτώσουν στο τέλος.
Άνομα που μοιάζουν όλα τα πρόσωπα
και συ ο ίδιος
μέσα στη σάρκα…
Ωστόσο, ειν’ αυτή το φρούριο μας,
δέχεται χτυπήματα πολλά
κ’ εμείς πίσω απ’ τα μάτια πολεμούμε.
Μη λυπηθείς τις σφαίρες
σε τέτοιον αγώνα,
μη λυπηθείς
τον εαυτό σου.
Φλέγεται η βάτος,
«εν τούτω νίκα».
Που η αξία των ερώτων,
τα γυναικεία σώματα
που σκλάβωσαν
τη λαχτάρα σου,
που η αξία του χώματος ;
Ο άλλος έρωτας,
εκεί την προσοχή σου,
ο άλλος έρωτας
«εν τούτω νίκα» -
να σε μεθύσει ο θεός.
Αχ η καρδιά μου δεν αντέχει,
περνώντας απ’ το σώμα
σε τόση θυσία δεν αντέχει.
Κύριε, που δέχτηκες ήττα απ’ το θάνατο
η καρδιά μου μετέχει
στ’ ανθρώπινα.

β΄
Εμείς, Θεέ μου, τι ζητήσαμε ;
Ένα μικρό πηλίκον
στη διαίρεσή μας με τον κόσμο,
τα χρειώδη του σώματος,
για να πονούμε άνετα,
που είμαστε έτσι ατελείς,
έτσι των λόγων πιότερο αιχμάλωτοι.
Να μας κερδίσει δε μπορεί το σώμα.
Κι όμως
εμπαίζει αποφασιστικά.
Να κλείσουμε, λοιπόν τα μάτια στην ημέρα
και μεσ’ στη νύχτα να χανόμαστε υλικά.
Τη νύχτα,
όλος στον πλούτο του θεού ο ποιητής,
απεγνωσμένο αγιόκλημα,
τη σφίγγει με την ευωδιά.

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
 μεταπολεμικών ποιητών,
επιμέλεια-έκδοση
Ντίνου Γεωργούδη και Κώστα Γεννατά